Η παρουσία των Εβραίων στον Ελλαδικό χώρο υπήρξε, όπως και σε πολλές άλλες γεωγραφικές περιοχές, ζωηρή, επί αιώνες. Είναι γνωστή η σημασία του ιστορικού αυτού λαού ως οικονομικού παράγοντα, αλλά και οι επιφυλάξεις και προκαταλήψεις του λοιπού εγχώριου πληθυσμού έναντί του. Σε αυτόν τον αξιόλογο παράγοντα της μεσαιωνικής αλλά και της νεώτερης ελληνικής Ιστορίας το Ινστιτούτο (τότε Κέντρο) Βυζαντινών Ερευνών αφιέρωσε ειδικό συνέδριο, το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 24-25 Νοεμβρίου 1993, στο μέγαρο της Παλαιάς Βουλής. Παρά το ενδιαφέρον που κατά καιρούς επεδείχθη, οι συγκυρίες δεν επέτρεψαν μέχρι σήμερα την έκδοση των Πρακτικών της επιστημονικής αυτής συνάντησης. Το επιχειρούμε σήμερα, επειδή θεωρούμε ότι οι ανακοινώσεις των ειδικών ομιλητών δεν έχουν χάσει στο ελάχιστο την αξία τους. Ορισμένοι συγγραφείς αναθεώρησαν τα κείμενά τους, ενώ άλλοι προτίμησαν να τα δημοσιεύσουν στην αρχική μορφή τους. Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο ενίσχυσε οικονομικά στη διεξαγωγή του Συνεδρίου και ανέλαβε σημαντικό μέρος των εξόδων της παρούσας έκδοσης.

Ταξιάρχης Γ. Κόλιας
Διευθυντής ΙΒΕ/ΕΙΕ

Περιέχονται οι εισηγήσεις:

- David Jacoby, "The Jews and the Silk Industry of Constantinople"
- Ηλίας Αναγνωστάκης, "Η Σολομώντεια αμφιθυμία των πρώτων Μακεδόνων αυτοκρατόρων και οι αποκαλυπτικές καταβολές"
- Αλέξης Γ.Κ. Σαββίδης, "Ααρών Ισαάκιος ο Κορίνθιος και η δράση του στο Βυζάντιο (β' μισό 12ου αιώνα)"
- Λένος Μαυρομμάτης, "Σημειώσεις για τους εβραίους της Ζίχνας (ΙΔ' αιώνας)"
- Ιόλη Βιγγοπούλου, "Μαρτυρίες για εβραίους σε περιηγητικά κείμενα του 16ου αιώνα"
- Ν.Γ. Μοσχονάς, "Η εβραϊκή διασπορά στο Ιόνιο (12ος - 16ος αιώνας)"
- Αφροδίτη Αγοροπούλου - Μπιρμπίλη, "Η εβραϊκή συνοικία της Κέρκυρας"
- Νίκος Ε. Καραπιδάκης, "Για την εβραϊκή κοινότητα Κέρκυρας (14ος - 18ος αι.)"
- Κώστας Γ. Τσικνάκης, "Μέτρα κατά της κυκλοφορίας εβραϊκών βιβλίων τον 16ο αιώνα. Η καύση του Ταλμούδ στις βενετοκρατούμενες ελληνικές περιοχές το 1554".
- Κωνσταντίνος Γ. Πιτσάκης, ""Η γαρ αδικία και συκοφαντία, καθ' ου αν πραχθείη και τελεσθείη, αδικία εστί" (1568)"
- Αργύρης Πετρονώτης, "Τέκτονες και αρχιτέκτονες εβραίοι"
- Μίλτος Γαρίδης, "Εβραϊκοί χώροι λατρείας και οι τρέχουσες τεχνοτροπίες (Διακοσμητικά - 18ος αι.)"