Η αρχική εντύπωση που σχηματίζει κανείς φτάνοντας οδικώς στη Μεσσηνία είναι ενός τόπου πεδινού. Μετά τα ατέλειωτα καγκέλια που μας κατέβασαν από το υψίπεδο της Μεγαλόπολης, αντικρίζουμε μια μακριά ευθεία που εξακοντίζεται στην πεδιάδα και διανοίγει τον ορίζοντα μέχρι τη θάλασσα. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πεδινή έκταση του νομού, η ευλογημένη Μακαρία πεδιάδα της, σχηματισμένη μέσα σε τεκτονικό βύθισμα επουλωμένο από προσχώσεις. Τροφοδότης και δημιουργός της είναι το σπουδαιότερο ποτάμι της Μεσσηνίας, ο Πάμισος. Οι πηγές του βρίσκονται καταμεσής του κάμπου (. . .). Όλες μαζί οι πεδινές εκτάσεις καλύπτουν το ένα τρίτο περίπου της επιφάνειας του νομού ενώ στα υπόλοιπα δύο τρίτα κυματίζουν λοφοσειρές και ψηλότερα βουνά, άλλα ξεκάθαρα χαραγμένα κι άλλα μπλεγμένα αξεδιάλυτα. Ανάμεσα στα μεγάλα βουνά των βόρειων και ανατολικών συνόρων του νομού την πρώτη θέση κατέχει ο Ταΰγετος, όχι μόνο γιατί είναι το ψηλότερο βουνό της Μεσσηνίας (και ολόκληρης της Πελοποννήσου), αλλά κυρίως για τη σημασία του ως αρχέγονου και διαχρονικού συμβόλου.