Ο Γιώργος Μπουζιάνης (1885-1959) είχε δασκάλους τον Ροϊλό, τον Νικηφόρο Λύτρα, τον Γερανιώτη, τον Ιακωβίδη, τον Βολανάκη και συμφοιτητές τον Δημήτριο Γαλάνη, τον Μιχαήλ Τόμπρο, τον Άγγελο Θεοδωρόπουλο και άλλους γνωστούς και μεγάλους καλλιτέχνες της εποχής του. Δοκιμασμένος σε όλα τα ρεύματα του εικοστού αιώνα, θεωρείται από αρκετούς κριτικούς ο πιο αυθεντικός εκπρόσωπος του μοντερνισμού στην Ελλάδα. Συμβαίνει όμως να θεωρείται και εκτός συνόρων ένας από τους σημαντικότερους ευρωπαίους ζωγράφους του εξπρεσιονισμού, εξίσου σημαντικός με τον Όσκαρ Κοκόσκα ή τον Σουτίν.
Η αλήθεια είναι ότι ο Μπουζιάνης δεν χαρακτηρίζεται από τον "ισμό" στον οποίο θα τον κατατάξει κανείς. Ο ίδιος σε μια συνέντευξή του (1955) μας προειδοποιεί: "... Με λένε εξπρεσιονιστή γιατί δεν μπορούν να τοποθετήσουν σε καμιά από τις γνωστές τεχνοτροπίες την εργασία μου. Θα μπορούσα να πω πως το έργο μου είναι αυτός ο ίδιος ο εαυτός μου. Μια εσώτερη, βαθύτερη ανάγκη μ έκαμε να εκδηλώνομαι μ αυτόν τον τρόπο στον μουσαμά."
Η τέχνη του Γιώργου Μπουζιάνη, τονίζει ο Γιώργος Μουρέλος στην παρούσα μονογραφία, "είναι πρώτα απ όλα η έκφραση της ανθρώπινης μοίρας σε ό,τι πιο συγκλονιστικό αυτή περικλείει". Ο αναγνώστης που απλώς θα φυλλομετρήσει τον τόμο θα διαπιστώσει του λόγου το αληθές. Θα διαπιστώσει ότι αυτή η "βαθύτερη εσώτερη ανάγκη" για την οποία κάνει λόγο ο Μπουζιάνης στην αναφερθείσα συνέντευξη, δεν είναι μια ομφαλοσκοπική ανάγκη, είναι αντιθέτως, μια καθολική ανάγκη· πιο σωστά, είναι μια συμπαντική αίσθηση του τραγικού -ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για την κοινή ανθρώπινη μοίρα.
Σε κάθε πίνακα, σε κάθε σχέδιο του Μπουζιάνη η αίσθηση που αποκομίζει ο θεατής είναι σταθερά αυτή: ενός δράματος που εγκυμονεί ένα επόμενο δράμα, ενός νευρικού σπασμού λίγο πριν συμβεί το τραγικό ή, κάποιες φορές, μόλις αυτό έχει συμβεί.
Είναι φανερό ότι αυτή η τραγικότητα εμπεριέχει στην καλλιτεχνική της πραγμάτωση μια μεγαλοπρέπεια, κάτι το υψηλό: η σχεδόν παιδική βιαιότητα της χειρονομίας στο σχέδιο, η υπόγεια εκρηκτικότητα της παλέτας με τα πέντε έξι μουντά χρώματα, η "μουσικότητα" των τόνων, οδηγεί τον θεατή στην κάθαρση από κάθε τι το περιττό και τετριμμένο. Σ αυτό το σημείο η συγκινημένη ζωγραφική του υπερβαίνει με θαυμαστό τρόπο την περιπτωσιολογία και ανάγεται στο καθολικά ανθρώπινο.
Άρης Μαραγκόπουλος
ISBN: |
9789604425600 |
Συγγραφέας: |
Μουρέλος Γεώργιος Ι |
Εκδότης: |
Ελληνικά Γράμματα |